Od 1 lipca 2019 roku w Polsce zaczęły obowiązywać nowe regulacje dotyczące produkcji i oceny jakości betonu towarowego oraz mieszanek związanych spoiwami hydraulicznymi. Zmiany te wynikają bezpośrednio z aktualizacji przepisów krajowych oraz dostosowania się do wymogów europejskich norm, w szczególności normy PN-EN 206+A2:2021-08. Dla producentów oznacza to konieczność wdrożenia Zakładowej Kontroli Produkcji oraz uzyskania formalnego potwierdzenia w postaci certyfikatu ZKP.
Celem tych zmian jest ujednolicenie zasad produkcji i deklarowania właściwości użytkowych betonu oraz zapewnienie wysokiej jakości i powtarzalności produktów dostarczanych na rynek budowlany. Certyfikat ZKP jest dokumentem wymaganym w krajowym systemie oceny i weryfikacji właściwości użytkowych, stanowiącym fundament legalnego wprowadzenia wyrobu budowlanego do obrotu. Bez tego certyfikatu producent nie ma prawa wystawić deklaracji właściwości użytkowych ani oznaczyć swojego produktu znakiem budowlanym B.
Znaczenie normy PN-EN 206+A2:2021-08 i obowiązek posiadania certyfikatu ZKP
Norma PN-EN 206+A2:2021-08 zawiera szczegółowe wymagania dotyczące składu, właściwości, produkcji oraz kontroli betonu towarowego. Jej zapisy jasno wskazują, że każda jednostka produkująca beton lub mieszanki związane spoiwami musi posiadać udokumentowany system Zakładowej Kontroli Produkcji, którego skuteczność potwierdzona została przez niezależną jednostkę certyfikującą. Formalnym dowodem spełnienia tych wymagań jest certyfikat ZKP, będący nieodzowną częścią krajowego systemu oceny zgodności.
Zakładowa Kontrola Produkcji to systematyczny nadzór nad procesem wytwarzania betonu, obejmujący kontrolę surowców, monitorowanie parametrów technologicznych, dokumentację przebiegu produkcji, a także badania gotowego produktu. Jej skuteczne wdrożenie zapewnia nie tylko powtarzalność produkcji, ale również zgodność z wymaganiami zamówień publicznych, dokumentacją projektową oraz wymogami bezpieczeństwa budowlanego.
Procedura uzyskania certyfikatu ZKP obejmuje audyt wstępny przeprowadzany przez uprawnioną jednostkę, weryfikację dokumentacji, ocenę laboratoriów zakładowych, a także nadzór ciągły w postaci corocznych inspekcji. W razie niezgodności, jednostka certyfikująca może zawiesić lub nawet cofnąć certyfikat, co skutkuje utratą możliwości legalnej sprzedaży betonu.
Korzyści wynikające z posiadania certyfikatu ZKP dla producentów i odbiorców
Choć wdrożenie systemu ZKP oraz uzyskanie certyfikatu ZKP wiąże się z dodatkowymi kosztami i nakładami organizacyjnymi, korzyści z jego posiadania są znaczne i długoterminowe. Przede wszystkim certyfikat zkp pozwala producentowi na legalne funkcjonowanie na rynku budowlanym, uczestnictwo w przetargach publicznych oraz dostarczanie materiałów na inwestycje infrastrukturalne i kubaturowe, gdzie wymagana jest pełna zgodność z normami.
Ponadto posiadanie certyfikatu ZKP podnosi wiarygodność producenta i buduje zaufanie klientów. Inwestorzy, projektanci i wykonawcy mają pewność, że beton pochodzi z zakładu prowadzącego pełną kontrolę jakości, co zmniejsza ryzyko wystąpienia wad konstrukcyjnych czy problemów podczas eksploatacji budynków. Dzięki ZKP możliwe jest również szybkie reagowanie na zmienne potrzeby rynku – np. produkcja betonu o podwyższonej trwałości, zwiększonej mrozoodporności czy specjalnych parametrach technologicznych.
Z punktu widzenia odbiorcy końcowego, certyfikat ZKP oznacza lepszą jakość, powtarzalność właściwości betonu i mniejsze ryzyko błędów wykonawczych. Dodatkowo, wymóg certyfikacji sprzyja porządkowi na rynku – eliminuje dostawców oferujących beton o niezweryfikowanych parametrach, wytwarzany w warunkach niezgodnych z przepisami.
Warto zaznaczyć, że certyfikat ZKP zyskuje także na znaczeniu w kontekście ochrony środowiska i zrównoważonego budownictwa. Dzięki systemowej kontroli surowców i optymalizacji receptur możliwe jest ograniczenie zużycia cementu, zmniejszenie śladu węglowego produkcji, a także ponowne wykorzystanie materiałów odpadowych jako domieszek do mieszanki betonowej.
Wprowadzenie obowiązku deklarowania właściwości użytkowych betonu towarowego i mieszanek związanych spoiwami od 1 lipca 2019 r. to przełomowy moment dla polskiego budownictwa. Norma PN-EN 206+A2:2021-08 ustanowiła nowy standard jakościowy, który może być spełniony jedynie poprzez wdrożenie skutecznego systemu Zakładowej Kontroli Produkcji. Certyfikat ZKP to dokument, który potwierdza, że producent nie tylko zna wymagania techniczne, ale też wdrożył praktyczne mechanizmy kontroli i potrafi zapewnić zgodność swoich produktów z obowiązującymi przepisami.
Dla branży oznacza to wzrost profesjonalizmu, większe bezpieczeństwo realizacji inwestycji oraz lepszą jakość dostarczanych materiałów. Dla klientów – pewność, że beton, z którego powstaje ich dom, most czy biurowiec, spełnia wszystkie wymagania konstrukcyjne i normatywne. Certyfikat ZKP nie jest więc jedynie formalnością – to realna gwarancja jakości i istotny element systemu budowlanego w Polsce.
